Źródło: inTARnet.pl

   Marian Skalski, Beata Lubich, Edward Kupiniak - „Kresy niepamięci”...    -   15/7/2009

Zgodnie z zapowiedzią w szóstej audycji Tarnowskiej Artystycznej Konfraterni w ramach projektu „Uwaga, człowiek” przybliżamy postać Mariana Skalskiego, niestrudzonego orędownika idei upamiętnienia rzezi na Kresach Wschodnich. Audycja ta poświęcona jest również wszystkim, częstokroć anonimowym ofiarom ukraińskich nacjonalistów, a także tym, którzy po dziś dzień walczą o historyczną prawdę, pamięć i należyte upamiętnienie ofiar ludobójstwa ze strony polskich polityków – w Tarnowie mieszka bowiem liczne grono aktywnych wciąż i pielęgnujących pamięć Kresowiaków, zrzeszonych w stowarzyszeniach (m.in. wypowiadająca się w nagraniu pani Beata Lubich i pan Edward Kupiniak).

Posłuchaj szóstej audycji z cyklu „Uwaga, człowiek” :

Ogloszenie

W niniejszej audycji Mariana Skalskiego wspominają: Maria Kanior i Stanisław Kanior. Wykorzystaliśmy również fragmenty rozmów przeprowadzonych z Beatą Lubich i Edwardem Kupiniakiem.
Beata Lubich – urodzona 10 lutego 1926 roku w miasteczku Kowel na Wołyniu, w rodzinie nauczycieli. W czasie okupacji jej matka i starsza siostra zajmowały się tajnym nauczaniem; ojciec po wkrótce po wkroczeniu wojsk sowieckich na Kresy został aresztowany przez NKWD i zamordowany. Rodzina pani Lubich zagrożona zsyłką na Sybir, wraz z nią zdecydowała się wyjechać z Lwowa transportem wypędzanych z Ojcowizny, trafiając do Wrocławia, a w końcu do Tarnowa. Emerytowany lekarz chorób wewnętrznych, specjalista reumatolog, specjalista rehabilitant narządów ruchu. W nagraniu pani Beata Lubich opowiada m.in. o stosunkach polsko-ukraińskich na Kresach i narastaniu wrogości ze strony Ukraińców.
Edward Kupiniak – urodzony 16 listopada 1935 roku w miejscowości Trzcieniec na Ziemi Lwowskiej, wieloletni pracownik Biura Projektów ZAT, współzałożyciel i wiceprezes Towarzystwa Miłośników Lwowa. Niezrównany propagator pamięci o Kresach Rzeczpospolitej.

Marian Skalski, urodzony w 1946 roku w polskiej rodzinie kresowej, która uciekła przed Zagładą z rąk ukraińskich nacjonalistów z Niemirowa, niegdyś zdrojowego miasteczka na ziemi lwowskiej (powiat Rawa Ruska). Dramatyczne przeżycia z lat 40–tych z Niemirowa, Rawy, Horyńca do dziś stanowią powód koszmarów dla żyjących jeszcze członków rodziny Skalskich – świadków okrucieństw dokonywanych przez bandy ukraińskich nacjonalistów. Wydarzenia te nie stanowiły w tej rodzinie nigdy tematu „tabu” - podczas  wielu  rozmów starano się dociec, jak mogło do nich dojść, jak  upamiętnić ich ofiary i jak nie dopuścić do powtórzenia podobnych zbrodni.
Pan Marian wychowywany został w „kresowym”, głęboko patriotycznym duchu. - Pamiętam jak w marcu 1968 roku wrócił wstrząśnięty, będąc świadkiem protestów tarnowskiej młodzieży siłą rozpędzonych przez milicję. Najbardziej nieprawdopodobne wydawało mu się to, że to Polacy biją innych Polaków – wspomina starsza siostra pana Mariana, pani Ewa Kalbarczyk. 
Marian Skalski był wieloletnim pracownikiem Zakładów Azotowych, w latach 80-tych choroba serca uczyniła zeń rencistę. Ostatnie lata życia poświęcił upamiętnianiu ofiar ludobójczej rzezi dokonanej na polskiej ludności przez OUN –UPA -SKW. Życiowa, wywiedziona z domu pasja przerodziła się w misję.
W ubiegłym roku prywatnym sumptem wydał książkę "Kalendarz pamięci", którą sprzedawał za symboliczną kwotę i promował, prowadząc ożywione rozmowy z kupującymi, m.in. na tarnowskich placach targowych i w centrach handlowych. Dla większości z rozmówców pana Mariana wiedza, którą przekazywał o kresowych rzeziach stanowiła rodzaj objawienia – albo wiedzieli na ten temat niewiele albo w ogóle nic. Książkę zadedykował rodzicom- Stefanii z d. Foszcz i Leonowi Skalskiemu, którym obiecał przed ich śmiercią, że gehenna jego rodziny oraz innych rodaków z Kresów, szczególnie tych, którzy zginęli męczeńską śmiercią, nie zostanie zapomniana.
„Kłamstwami i manipulacjami, zmową milczenia pomija się czas zbrodni lat 1939-48, co gorsze, próbuje się uczynić z ofiar polskich zbrodniarzy i obwinić je o wszelkie zbrodnie przeciwko Ukraińcom, a z ukraińskich zbrodniarzy faszystów (nacjonalistów) czynić bohaterów i kombatantów. Tego przyjąć nie mogę, z tym postępowaniem się nie pogodzę nigdy, chcę i pragnę żyć w prawdzie (...)- pisał z goryczą we wstępie swojej niezwykłej książki, ciągle jednak marząc o polsko-ukraińskim pojednaniu i wierząc, że kiedyś dojdzie do „pełnej współpracy naszych społeczeństw w duchu prawdy i pokoju”.
Zmarł 3 marca br.
Jedna z jego idei - godnego upamiętnienia ofiar Ludobójstwa na Kresach realizowana jest obecnie przez kilka tarnowskich organizacji pozarządowych – organizatorów sesji popularno-naukowej „Zagłada. Ludobójstwo na polskich Kresach”, której Marian Skalski był aktywnym uczestnikiem. To wówczas, w październiku 2008r.,  podczas  debaty podsumowującej sesję, zgłosił pomysł  Listu do Władz Samorządowych i Państwowych Rzeczpospolitej o upamiętnienie ofiar Ludobójstwa.
W minioną sobotę 11 lipca w trakcie obchodów 66 rocznicy „rzezi wołyńskiej” przy Kurhanie Kresowym na Starym Cmentarzu, tym samym, na którym spoczywa ś.p. Marian Skalski, ogłoszono List do Władz o uwzględnienie ofiar ludobójstwa na Kresach na listach Apeli Poległych, tradycyjnie odczytywanych w rocznicę tragicznych rocznic w miejscach pamięci narodowej. Trwa zbieranie podpisów pod tym Apelem. W sierpniu br. dostarczony zostanie adresatom. W ten sposób organizatorzy pamiętnej sesji „Zagłada ...” chcą zrealizować nieformalny testament, pozostawiony przez tego niestrudzonego orędownika pamięci o ofiarach kresowych rzezi.


W nagraniu wykorzystaliśmy również m.in. sondę uliczną przeprowadzoną w ub. r. na temat „Rzezi Wołyńskiej” a także fragmenty koncertu Chóru Chłopięcego „Dzwoneczek” z Kijowa, który miał miejsce w grudniu 2003 roku w tarnowskiej katedrze.

Projekt „Uwaga, człowiek” realizowany przez stowarzyszenie Tarnowska Artystyczna Konfraternia ma na celu archiwizację wspomnień ludzi – częstokroć zapomnianych – a w taki czy inny sposób zasłużonych dla swojego środowiska lokalnego, regionu lub kraju. Audycje z cyklu „Uwaga, człowiek” prezentowane są w każdy wtorek po godz. 22-giej na antenie RDN Małopolska, a następnie na naszym portalu, natomiast w każdy piątek sylwetki bohaterów prezentowane są w tarnowskim „Dzienniku Polskim”. Zapraszamy również na stronę internetową Tarnowskiej Artystycznej Konfraterni: http://konfraternia.tarnow.pl/.
Projekt „Uwaga, człowiek” realizowany jest przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego i Miasta Tarnowa. Podsumowaniem dwudziestu cotygodniowych audycji będzie specjalne wydawnictwo z płytą multimedialną, które ukaże się jesienią b.r.

Na zdjęciu: Marian Skalski

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Wed, January 8, 2025 22:16:14
IP          : 18.188.218.219
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html