Źródło: TEMI

   Powstanie Muzeum Życia tarnowskich Żydów ?   -   03/7/2004

O ciekawej inicjatywie muzealnej pisał niedawno tygodnik TEMI. Pomysł był żywo dyskutowany przez gości zakończonych kilka dni temu w Tarnowie Dni Galicyjskich Żydów. Być może już niebawem pamiątki pokazujące codzienne życie tarnowskich Żydów będzie można oglądać w restaurowanych kamieniach przy Rynku 19. Pozytywnie taki pomysł ocenia wielu ludzi kultury, Tarnów bowiem może się wzbogacić o nowy ośrodek kulturotwórczy, z jednej strony edukacyjny, a z drugiej przyciągający turystów.

Ogloszenie

Rynek 19 to kamienica, a właściwie dwie różne kamienice. Na początku znajdowały się tu dwa odrębne budynki, powstałe zaraz po lokacji miasta. Renesansowy kształt zawdzięczają okresowi największego rozkwitu Tarnowa w XVI i pierwszej poł. XVII wieku. Oba renesansowe domy posiadały wtedy w tylnej części wielkie izby zwane świetlicami, prawdopodobnie drewniane, natomiast na zapleczu drewniane oficyny i zabudowania gospodarcze – stajnie, chlewy, wygódki.

W ciągu XIX wieku większość domów starego miasta, poczynając od jego wschodniej części, zwanej już wtedy „dzielnicą żydowską” przechodzi na własność żydowskich rodzin. Na początku XX wieku kamienice stojące na parceli Rynek 19 stały się własnością Sendera Postronga. Wraz z rodziną mieszkał tu jeszcze w czasie II wojny światowej, kiedy to Niemcy zgładzili ludność żydowską, zamieszkałą w Tarnowie.

Ostatnie dziesięciolecia to zły czas dla kamieniczek na tarnowskim Rynku. Także i te zlokalizowane pod numerem 19 zatraciły zabytkowy charakter, swym wyglądem zwyczajnie odstraszały. Ale od kilku lat coś zaczęło się zmieniać. Właścicielem kamieniczek został Włoch, Renato Rossetto, a budynki zostały poddane gruntownej renowacji. W wyniku połączenia kilku kamienic w jeden obiekt, powstał budynek o łącznej powierzchni 4 tysięcy m. kw. Gdy kamienice nabierały coraz ładniejszego wyglądu z zewnątrz, zastanawiano się, jak je wykorzystać. Mówiło się o zlokalizowaniu tutaj ekskluzywnego hotelu lub zespołu handlowego, wraz z kawiarniami, galeriami i miejscem zabaw dla dzieci. Na razie odstąpiono od tych planów, a właściciel chce przeznaczyć to miejsce na muzeum – muzeum życia Żydów.
- To pomysł właściciela, człowieka, który interesuje się historią Polski. Muzeum w takim miejscu mogłoby przyciągnąć ludzi na Rynek, a także promować miasto – tłumaczy Bogusław Niemiec, architekt nadzorujący renowację kamienic. - Są tak duże muzea na świecie, dlaczego nie miałoby być i w Tarnowie?

Zadowolenia z takiego pomysłu nie kryje prezydent Tarnowa Mieczysław Bień. - Gdy dyskutowaliśmy nad przeznaczeniem tego miejsca, pięknego zarówno z zewnątrz jak i w środku, powstał pomysł utworzenia Muzeum Życia Żydów. Spodobało mi się to. Tarnów był przecież miastem w połowie żydowskim, można w ten sposób wrócić do współistnienia w mieście dwóch kultur i społeczności – mówi prezydent. - Mamy wiele miejsc, upamiętniających Holocaust, martyrologię Żydów, a nie ma czegoś, co by pokazywało ich codzienne życie. Jestem za tym pomysłem, trzeba go teraz rozpropagować.

Ludność żydowska już w XVIII wieku stanowiła blisko połowę mieszkańców miasta. W 1939 roku było w Tarnowie 24 tysiące Żydów. Byli nimi także ówcześni właściciele kamienic przy Rynku 19, rodzina Postrongów. W 1945 roku Rachel Postrong (zmarła w 1952r.) napisała w Paryżu krótkie wspomnienie o zagładzie swojej rodziny. „(...)Nigdy nie zostanie zatarty w pamięci obraz tarnowskiego Rynku, na którym pewnego letniego dnia spędzono tysiące Żydów na drogę zagłady. Słońce niemiłosiernie piekło swoimi gorącymi promieniami, jakby chciało pomóc wrogowi w zatruciu ostatnich chwil naszego życia. (…) Aby mordercy nie musieli się nudzić, kazano starcom tańczyć, bijąc ich bezlitośnie. Naprzeciw starców ustawiono w szeregach młodzież i strzelano w głowy wyższych, które wystawały ponad szeregami. (...) W takich okolicznościach zginęła cała moja rodzina. Wszystkich straciłam. Widziałam ich, gdy zaledwie kilka metrów ode mnie przechodzili na ostatnią drogę. (...)”.

Zamierzeniem pomysłodawców Muzeum Życia Żydów jest stworzenie ekspozycji ukazującej życie Żydów przed holocaustem, Żydów, którzy mieli swoje rodziny, swoje zawody, interesy, wiarę. Jest miejsce, brakuje tylko eksponatów. Być może właśnie tu uda się przenieść judaica z Muzeum Okręgowego, które nie są pokazywane na żadnej stałej wystawie. Ogromne sale mogłyby być także miejscem prelekcji, spotkań, czy prezentacji filmów o tematyce żydowskiej. W piwnicach znalazłoby się miejsce na żydowską restaurację.... Na razie wszystko jest tylko pomysłem …
DJ

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Sun, December 22, 2024 05:58:20
IP          : 18.224.54.118
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html