Źródło: inTARnet.pl

   Tarnowscy listonosze – zapomniani bohaterowie    -   24/6/2010

Nie podlegali żadnej strukturze podziemnej Polski. Aresztowano ich pod koniec listopada 1940 roku. Umarli w niemieckich obozach zagłady, bo zawinili sprawdzaniem i przechwytywaniem listowych donosów do gestapo. 13 tarnowskich listonoszy. Jak w każdy czwartek zapraszamy do wysłuchania dziesiątej audycji z drugiej edycji cyklu Tarnowskiej Artystycznej Konfraterni „uwaga, Człowiek”.

Posłuchaj audycji :

Ogloszenie

Nad ranem, 5 kwietnia 1941 roku pocztylioni tarnowskiego urzędu pocztowego wyruszyli w swój ostatni, niebywały obchód. Jego trasa wiodła prawie wyludnionymi ulicami Tarnowa, od więzienia przy Konarskiego poprzez rampę kolejową do Auschwitz. Znaleźli się w grupie 536 osób, skierowanych przez gestapo na pewną śmierć. Tarnowscy listonosze, sprawdzający i przechwytujący donosy do gestapo. Było ich 13 – nazwisko jednego z nich nie jest znane, w chwili aresztowania popełnił samobójstwo i prawdopodobnie był organizatorem ruchu oporu. Pozostali zamordowani zostali w latach 1941-42 w obozach zagłady Auschwitz, Dachau i Buchenwald – byli to: Stanisław Surga, Józef Ignacok, Józef Knurowski, Eugeniusz Winkowski, Władysław Wróblewski, Kazimierz Hałdziński, Tadeusz Sobota, Maciej Lenik, Józef Ferek, Julian Potępa, Stanisław Szawica i Jan Tracz.
W 1957 roku przed budynkiem Poczty Głównej w Tarnowie miała miejsce uroczystość wmurowania pamiątkowej tablicy poświęconej bohaterskim pocztowcom zamordowanym przez niemieckich zbrodniarzy. Na tablicy, pośród wygrawerowanych - nazwiska 12 listonoszy, którzy poświęcili swoje życie w ratowaniu innych. W wygłoszonej mowie przedstawiciel ówczesnej władzy wspomniał o doniesieniu na Gestapo dodając , że władzy znane jest nazwisko donosiciela, ale nie będzie ona temu szanowanemu obywatelowi przeszkadzała w karierze politycznej...

Determinacja wnuczki Stanisława Surgi, numer obozowy 11 474, pozwoliła na odtworzenie ostatniego etapu życia zarówno dziadka, jak i jego kolegów. W pamięci pani Anny pozostaje nazwisko strażnika więziennego, Karaśkiewicza, przenoszącego informacje dla babci Zofii. W więzieniu działała bowiem komórka ZWZ, później AK kierowana przez Leona Wapiennika ps. Agrest.
Wnuczka S. Surgi prosi o kontakt z osobami które posiadają jakiekolwiek informacje dotyczące tarnowskich listonoszy zamordowanych w Auschwitz, Buchenwaldzie i Dachau – np. za pośrednictwem stowarzyszenia Tarnowska Artystyczna Konfraternia: konfraternia_tarnow@poczta.fm; adres do korespondencji: 33-100 Tarnów, ul. Spadzista 6/43.

Zapraszamy do wysłuchania audycji – słuchowiska, zrealizowanego na podstawie scenariusza i dokumentacji Jerzego Reutera, w adaptacji i reżyserii Krystyny Drozd. Występują: wnuczka – Ewa Czajkowska-Smożewska, Stanisław Surga – Mirosław Poświatowski, reporter – Jerzy Reuter. Montaż: Mariusz Dziekan.
Więcej na ten temat – na stronie www.konfraternia.tarnow.pl oraz w piątkowym wydaniu tarnowskiego „Dziennika Polskiego”.

Przypomnijmy, że audycji składających się na projekt „uwaga, Człowiek II” słuchać można co tydzień, w każdy wtorek o godz. 22-giej na antenie radia RDN Małopolska. Dzień później audycje te wraz z materiałem faktograficznym zamieszczane są na stronie Tarnowskiej Artystycznej Konfraterni www.konfraternia.tarnow.pl, zaś w czwartek – w naszym portalu. W każdy piątek w tarnowskim „Dzienniku Polskim” ukazują się artykuły poświęcone bohaterom audycji. Podsumowaniem projektu będzie książka wraz z płytą multimedialną.
Projekt realizowany jest przez stowarzyszenie Tarnowska Artystyczna Konfraternia przy wsparciu finansowym Muzeum Historii Polski w Warszawie, Województwa Małopolskiego oraz Miasta Tarnowa.

Foto: w pierwszy rzędzie siedzących, pośrodku Stanisław Surga. Zdjęcie tarnowskich pocztowców wykonano niedługo przed wybuchem II wojny światowej.

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Sat, December 21, 2024 13:16:18
IP          : 3.128.79.4
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html