Źródło: inTARnet.pl

   Tarnów w świetle lamp gazowych...    -   26/8/2010

Zapraszamy do wysłuchania dziewiętnastej audycji z cyklu „uwaga, Człowiek”, przygotowywanego przez Tarnowską Artystyczną Konfraternię. Przedostatnia już audycja, emitowana w ramach drugiej edycji projektu, poświęcona jest historii tarnowskiego gazownictwa i tworzącym ją ludziom. W audycji, zrealizowanej przez Ewę Czajkowską-Smożewską udział biorą: dr Mieczysław Menżyński, wieloletni pracownik tarnowskiej gazowni, m.in. autor prac naukowo-technicznych i wdrożeniowych, "Srebrny Inżynier 2004", autor monografii o tarnowskim gazownictwie oraz Kazimierz Bańburski, mediewista i starszy kustosz Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Więcej – na stronie www.konfraternia.tarnow.pl oraz w piątkowym, tarnowskim „Dzienniku Polskim”.

Posłuchaj audycji :

Ogloszenie

”133 lat temu oświetlenie ulic Tarnowa gazem stało się faktem. Mimo to, Tarnów nie miał szczęścia do przedsiębiorców obrotu gazem. Co i rusz nie wywiązywali się z umów, odstępowali swoje udziały. W drugiej połowie XIX wieku Tarnów liczy prawie dwadzieścia dwa tysiące mieszkańców i jest trzecim co wielkości - po Lwowie i Krakowie - miastem w Galicji i żwawo podąża za cywilizacją. (...) Burmistrzem miasta, pierwszym autonomicznym, był wtedy Wojciech Bandrowski. I gdyby nie lobby naftowe, zdecydowanie wcześniej rozbłysłoby światło lamp gazowych na ulicach miasta. Perturbacje z kolejnymi przedsiębiorcami trwały od 8 marca 1866 roku aż dwanaście lat. Dopiero tuż przed świętami Bożego Narodzenia 1877 roku, pierwszych 15 lamp gazowych rozświetliło prawdopodobnie Plac Dworcowy i ulicę Krakowską. (...)
Mijały lata. Pokaz oświetlenia elektrycznego w Młynie Szancera , propozycja budowy elektrowni i linii tramwajowej stały się zapowiedzią kolejnych perturbacji gazowni, którą w efekcie skomunalizowano. Przestawiono się też na wykorzystywanie gazu do kuchenek gazowych i term podgrzewających wodę. Po modernizacji tarnowska gazownia stała się najnowocześniejszą w Galicji. Po Erneście Kurhanku dyrektorem został Romuald Wowkonowicz, późniejszy dyrektor Fabryki Związków Azotowych w Mościcach.

Tarnów jako jedno z pierwszych miast w Polsce - po Lwowie, Borysławiu i Jaśle - zaczął korzystać z gazu ziemnego już w roku 1934. (...) Jako ciekawostkę dodam, że Kraków - właśnie z Tarnowa - otrzymał gaz ziemny dopiero w roku 1942.” – pisze Krystyna Drozd.
Więcej: na stronie www.konfraternia.tarnow.pl oraz w piątkowym wydaniu tarnowskiego „Dziennika Polskiego”.

Przypomnijmy, że audycji składających się na projekt „uwaga, Człowiek II” słuchać można co tydzień, w każdy wtorek o godz. 22-giej na antenie radia RDN Małopolska. Dzień później audycje te wraz z materiałem faktograficznym zamieszczane są na stronie Tarnowskiej Artystycznej Konfraterni www.konfraternia.tarnow.pl, zaś w czwartek – w naszym portalu. W każdy piątek w tarnowskim „Dzienniku Polskim” ukazują się artykuły poświęcone bohaterom audycji. Podsumowaniem projektu będzie książka wraz z płytą multimedialną. Projekt realizowany jest przez stowarzyszenie Tarnowska Artystyczna Konfraternia przy wsparciu finansowym Muzeum Historii Polski w Warszawie, Województwa Małopolskiego oraz Miasta Tarnowa..

Na zdjęciu: pierwsza tarnowska gazownia. Obraz – rekonstrukcja Witolda Pazery na podstawie starych rycin

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Tue, April 1, 2025 21:48:20
IP          : 18.222.57.238
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html