Źródło: TEMI/inTARnet.pl

   Strażnik pamięci   -   29/10/2004

W trakcie długiego zaduszkowego weekendu odbędzie się tradycyjna kwesta organizowana przez Komitet Opieki nad Starym Cmentarzem w Tarnowie. W tym roku -ze względu na długi weekend potrwa aż trzy dni. Osobą, która jest spiritus movens tego corocznego przedsięwzięcia jest od lat historyk Antoni Sypek, przewodniczący Komitetu i obecny przewodniczący Komisji Kultury i Sportu Rady Miasta. TEMI zamieszcza refleksję pióra przewodniczącego dotyczącą jego wieloletniej pasji.

Ogloszenie

Dlaczego Stary Cmentarz w Tarnowie?

Najprościej byłoby odpowiedzieć cytatem „Pamięć jest ostoją społeczeństwa. Pokolenie, które nie pamięta o przodkach, samo nie zasługuje na pamięć”.
Tak naprawdę, to miłość do Starego Cmentarza przyszła do mnie w dzieciństwie. Prowadzony przez ojca w to miejsce, wysłuchiwałem przy grobie powstańców styczniowych pieśni religijno-patriotycznych śpiewanych przez męski chór katedralny. Tak było w latach 50. Mój ojciec z kolei przyprowadzany był przez swego ojca w latach 30., a wcześniej dziadek przez swojego ojca. W ten sposób rodzi się nie tylko lokalny patriotyzm, ale przywiązanie i ciekawość takich miejsc jak cmentarz.

Jako historyk doceniam zabytki kultury materialnej. One zadziwiają, zatrzymują czas, pokazują trwałość, uczą pokory, są spadkiem po naszych poprzednikach, mają wreszcie jakąś transcedentalną tajemnicę, która daje poczucie bezpieczeństwa, poczucie nieuchronności, wreszcie solidarności - tak solidarności, w znaczeniu wspólnego dla wszystkich kresu.
Wiedza, którą posiadam o Starym Cmentarzu nie daje mi spokoju. Widzę zagrożenie, jakie dla zabytków cmentarnych stanowi czas i - delikatnie mówiąc - niefrasobliwość ludzka. Mam na myśli niefrasobliwość urzędników, którzy Stary Cmentarz traktują jak współczesny, tak jakby nie miał on 200-letniej historii, jakby nie spoczywało na nim około 70 tys. ludzi.

Potrzebę opieki nad tym miejscem czuli już niektórzy tarnowianie u schyłku wieku XIX. Od tej pory trwa walka o ratowanie tego miejsca. Walka niestety przegrywana przez takich społeczników jak ja, jak członkowie Komitetu Opieki nad Starym Cmentarze; przegrywana przez miłośników Starego Cmentarza z końca wieku XIX, z okresu międzywojennego i dzisiaj. Nie mówię tutaj nawet o czasach PRL-u, bo ten okres był najbardziej okrutny dla zabytków tarnowskiego cmentarza. Mam przeświadczenie, że społeczeństwo tarnowskie popiera mnie i moich kolegów w walce o uratowanie jak największej liczby niszczejących zabytkowych nagrobków. Obserwowałem to podczas jedenastu poprzednich kwest; widzę jak ludzie sięgają do kieszeni, nieraz po wdowi grosik, by wesprzeć naszą akcję. Ta pewność rośnie też, kiedy widzę 250 osób na moich niedzielnych spotkaniach na Starym Cmentarzu.

Jest jeszcze jedna rzecz związana ze Starym Cmentarzem – jego wyjątkowy urok. Jest dzisiaj kameralnym, urokliwym miejscem, zaledwie o „kilka kroków” od Rynku. Można go zwiedzić w godzinę, toteż stanowi cel nieustannych spacerów tarnowian. Jest jak ten drewniany kościółek nieopodal - piękny, zgrabny, pełen niezapomnianych doznań i wzruszeń. Stary Cmentarz opowiada nam jedną wielką lekcję historii o ludziach żyjących w naszym mieście od dwóch wieków, tworzących coś, co nazywa się w wielkim skrócie małą ojczyzną.

Mam nadzieję, że i władza samorządowa docenia znaczenie tego miejsca dla historii Tarnowa. Mam też nadzieję, że nadejdą czasy, może w najbliższych dwóch, trzech dekadach, kiedy społeczeństwo Tarnowa będzie w miarę zasobne i uratuje się nie kilka rocznie, ale kilkadziesiąt starych nagrobków na Starym Cmentarzu.

Antoni Sypek

Komitet Opieki nad Starym Cmentarzem w Tarnowie powstał w początkowych latach 80. Rozwiązany przez jego założyciela Jana Preissa w 1990 r., reaktywowany przez Antoniego Sypka i ponownie zarejestrowany w 1992 r. Członkami Komitetu są tarnowianie z różnych środowisk: nauczyciele, lekarze, artyści, aktorzy, dziennikarze, ludzie różnych zawodów i wykształcenia. Komitet liczy 30 osób i znacznie więcej sympatyków. Działa jako jedno z nielicznych stowarzyszeń o charakterze zupełnie społecznym Do seniorów-kwestarzy należą: Wiesław Kozioł, Józef Bossowski, Andrzej Gontaszewski, Zofia Hosaja, Krystyna Stąsiek Baniowska, Tadeusz Sypek, Antoni Sypek, Urszula Hajek, Jacek Janicki, Marek Sochacki, Tadeusz Trzos, Ryszard Lis, Zdzisław Kostrzewski, Anna i Robert Moździerzowie, Tadeusz Mądzelewski, Grzegorz Światłowski, Maciej Dudek, Stanisław Olszówka, Adam Olszówka, Dariusz Januś, Piotr Burdzyński, Włodzimierz Łabno, Jerzy Kosiba, Ryszard Żądło, Barbara Tokarzewska-Sypek.

Do kwesty tradycyjnie włączają się aktorzy teatru tarnowskiego, przedstawiciele mediów tarnowskich, którzy z zadziwiającą życzliwością towarzyszą kweście od lat. Tegoroczna kwesta pełna będzie wspomnień o zmarłym rok temu Piotrze Drobieckim, artyście-plastyku, pedagogu, kwestarzu Starego Cmentarza. Jedenaście dotychczasowych kwest przyniosło dochód ponad 110 tys. zł., za co odrestaurowano 17 zrujnowanych nagrobków będących ciekawszymi przykładami sztuki sepulkralnej. Podczas ubiegłorocznej kwesty zebrano ponad 11 tys. zł, za co odrestaurowano dwa grobowce - Dominiki Sidorowicz i Franciszka Siekierzyńskiego. Nagrobek Franciszka Siekierzyńskiego został wybrany na początku tego roku do renowacji między innymi ze względu na urokliwość Madonny zdobiącej postument. Madonna właśnie wróciła już na miejsce ...

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Sat, December 21, 2024 12:05:39
IP          : 3.144.115.117
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html