Źródło: inTARnet.pl

   Znakomity „Belfer” Wojciecha Pszoniaka    -   20/2/2005

Monodram ten - jeden z ciekawszych współczesnych dramatów – tarnowianie obejrzeć mogli tylko raz, podczas zakończonych właśnie „Dni Edukacji”. A szkoda, bo sztuka to przednia, wciągająca i przede wszystkim – prawdziwa. Miejscami zabawna, miejscami szokująca opowieść nauczyciela literatury jest w gruncie rzeczy oceną kondycji naszej cywilizacji.

Ogloszenie

Pełen nadziei na dobrą sztukę, wraz z innymi widzami wstąpiłem do „świątyni Melpomeny”, by skurczywszy się w nowym fotelu (ach ten wzrost), czekać na tę magiczną chwilę, kiedy kurtyna podniesie się w górę i przeniesie mnie w inny wymiar. Owo mistyczne niemal oczekiwanie przerwał dobiegający z głośników uprzejmy komunikat, by wyłączyć telefony komórkowe. Wraz z pojawieniem się komunikatu zbladła wszechobecna dotąd, tajemnicza ciemność – rozświetlił ją płynący spomiędzy foteli blady blask „wyświetlaczy trzeciej generacji”. –To koszmar, że takie komunikaty muszą być – szepnął ktoś za moimi plecami. Tak… Niektórym widzom początek spektaklu z pewnością umknął – nie jest łatwo odnaleźć po omacku telefon w damskiej torebce…

Ale do rzeczy. Zacznijmy od nazwiska. Wojciech Pszoniak, Lwowiak z urodzenia, zanim skierował swe zainteresowania ku aktorstwu, najpierw zwrócił się ku muzyce, uczęszczając do średniej szkoły muzycznej (klasa oboju). Po przygodzie z orkiestrą wojskową w Gliwicach, rozpoczęła przygoda z amatorskim Teatrem Wesołych Wagantów, a następnie ze Studenckim Teatrem Poezji przy Uniwersytecie Śląskim. Jeszcze później był kabaret „Czerwona Żyrafa”, studia na krakowskiej PWST, Teatr STU, którego Pszoniak był współzałożycielem, „pietrzakowy” „Kabaret pod Egidą” i wreszcie Teatr Stary w Krakowie oraz Narodowy i Powszechny w Warszawie. W latach 80-tych aktor wyjechał na stałe do Francji. Spośród jego filmowych ról warto wspomnieć m.in. „Ziemię Obiecaną” Wajdy, czy „Dantona” (nagroda na World Film Festiwal w Montrealu za rolę Robespierre’a). Z biegiem lat tych nagród uzbierało się całkiem sporo. Zdumiewający jest jednak fakt, iż spektakl „Belfer”, w pewnym sensie stanowi dla Wojciecha Pszoniaka debiut – to jego pierwszy monodram!

„Belfer” jest opowieścią nauczyciela, który próbuje przekazać uczniom to, co uważa za najcenniejsze - swoją pasję, swoje umiłowanie literatury. Ów przekaz spotyka się z zupełną obojętnością współczesnych, małoletnich barbarzyńców, wychowanych na obrazkowej pop-kulturze. W spektaklu tym jak w soczewce widzimy to, co zauważyć można w wielu szkołach – arogancję, chamstwo, lenistwo, obojętność młodych ludzi wobec wiedzy, tej wiedzy, którą jeszcze nie tak dawno trzeba było wykradać. Obserwujemy owego raka toczącego może nawet nie tyle sam system edukacji – ale naszą umysłowość, mentalność, kulturę. Świat bez wzorców, świat bez wzajemnego szacunku, świat pozbawiony autorytetów, odarty z wartości, w którym każdemu wolno wszystko. Świat, w którym 45 minut lekcji staje się dla „belfra” piekłem, szkołą przetrwania. W tle pobrzmiewają gdzieś echa niedawnych wydarzeń toruńskich (terroryzowanie nauczyciela angielskiego), czy wydarzeń w amerykańskim Columbine. Zatem jest to świat, w którym żyjemy, a akcja sztuki toczy się tak naprawdę wszędzie – przemoc, obojętność władz oświatowych, zmowa milczenia „pedagogów” i dyrekcji szkół dbających o „dobre imię placówki” – z tym wszystkim spotykamy się tak w Polsce, jak i w USA, Belgii, Holandii, Francji… Jednak w „Belfrze”, inaczej niż w Columbine, to nie uczniowie chwytają za broń. Do swoich pociech ogień otwiera na co dzień spokojny, sumienny, ale zdesperowany nauczyciel.
Wojciech Pszoniak w swojej kreacji jest znakomity, podobnie jak znakomity jest sam dramat – szkoda tylko, że finał „Belfra” gdzieś się rwie i rozpada, nie przystając do dramaturgii całości. Szkoda też, iż spektaklu nie mogą obejrzeć w Tarnowie wszyscy miłośnicy dobrego teatru – wystawiony został tylko raz, przy okazji „Dni Edukacji”.
M. Poświatowski

Posłuchaj fragmentu wywiadu z Wojciechem Pszoniakiem, jakiego udzielił mi aktor (((mp3))) .
Całość przeczytać będzie można w najnowszym numerze „TEMI”.

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Sat, December 21, 2024 12:24:29
IP          : 52.15.92.58
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html