Źródło: inTARnet.pl

   Tarnowskie Pejzaże Antoniego Sypka (11)    -   06/12/2006

W tym roku przypada 50 rocznica powstania Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier; 50 lat upłynęło również od budapesztańskiej rewolucji – jej ofiarom w odruchu serca ogromnej pomocy udzielili Polacy, w tym tarnowianie. Z tej okazji 8 grudnia w Ratuszu odbędą się okolicznościowe uroczystości, o których już pisaliśmy; o wielowiekowych związkach tarnowsko – węgierskich opowiadać będą wiceprezes TPW Andrzej Szpunar oraz Antoni Sypek. Nawiązaniem do historycznego tła wydarzeń będą również wspomnienia Akosa Engelmayera, uczestnika walk w Budapeszcie, późniejszego ambasadora Węgier w Polsce i wielkiego przyjaciela Tarnowa. W związku z tym w kolejnym odcinku „Tarnowskich Pejzaży” pan Antoni Sypek przybliża nam postaci poprzednich prezesów Towarzystwa – Norberta Lippóczego (na zdjęciu), Wandy Wróblewskiej – Składzień i Barbary Krupińskiej.

Ogloszenie

Powstanie poznańskich robotników w czerwcu 1956 roku i późniejszy wybór (19 października) Władysława Gomułki na pierwszego sekretarza PZPR wbrew woli Moskwy i bez sowieckiej inwazji obudziły się nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji węgierskiej, na podobny, bez sowieckiego udziału, przebieg wydarzeń na Węgrzech (wikipedia). Krwawo stłumione węgierskie powstanie wybuchło 23 października pod pomnikiem gen. Józefa Bema, i trwało do 10 listopada.
Z uwagi na ten kontekst zdecydowałem się ten „tarnowski pejzaż” Antoniego Sypka opatrzyć archiwaliami dotyczącym poznańskich właśnie wydarzeń. Wykorzystałem przemówienie premiera Józefa Cyrankiewicza (czerwcu 1956r. zasłynął sławetnym stwierdzeniem: „kto podniesie rękę na władzę ludową niech wie, iż władza ludowa mu tę rękę odrąbie”), fragmenty relacji Radia Wolna Europa (w tym korespondencja z Nowego Jorku) – z zasobów Archiwum Polskiego Radia, fragment wspomnienia Akosa Engelmayera (www.1956.pl) i hymn państwowy Węgier „Isten áldd meg a magyart” („Boże zbaw Węgrów”). Słowa hymnu napisał jeden z największych węgierskich poetów Ferenc Kolcsey w 1823 roku, muzykę skomponował w 1844 roku Ferenc Erkel, twórca węgierskiej opery narodowej. Hymn oficjalnie został przyjęty w 1903 roku; ponieważ odwoływał się do Boga - decyzją komunistycznego rządu wykonywany był wyłącznie w wersji instrumentalnej, tekst przywrócono właśnie po powstaniu 1956 roku.
W warstwie muzycznej wykorzystałem także fragmenty utworów Crystal Tears, kompozycje Andreasa Vollenweidera z płyty „Kryptos” oraz muzykę z filmu „Stan strachu” autorstwa Grzegorza Ciechowskiego. Zrealizowany w 1989 roku film dotyczył wprowadzenia Stanu Wojennego 13 grudnia 1981, ale w retrospekcjach sięgał również roku 1956.

Posłuchaj przeplatanej wymienionymi wyżej dźwiękami, opowieści Antoniego Sypka: (((mp3)))
M. Poświatowski

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Fri, January 3, 2025 00:12:21
IP          : 18.219.12.88
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html