Źródło: inTARnet.pl

   Serum na polityczne profanum - rzecz o "Niewiernych"   -   25/7/2007

Tarnowski Teatr Nie Teraz przygotował kolejne przedstawienie. Wielowymiarowy spektakl nakładającymi się warstwami fresków wielkiej literatury przypomina jakby ku przestrodze stare dzieje w momencie, kiedy historia zatacza swe wielkie koło, chcąc nim pogruchotać pochylone karki ostatnich chrześcijan.

Ogloszenie

Wielki spektakl małej trupy
Dramat „Niewierni” w reżyserii Tomasza A. Żaka na podstawie „Księcia Niezłomnego” Calderona de la Barca w tłumaczeniu Juliusza Słowackiego miał już jakiś czas temu prapremierę światową. Teraz z kolei przyszedł czas na inaugurację polską. Nie licząc pokazu zamkniętego „Teatr Nie Teraz” daje pierwsze, otwarte i jedyne jak na razie zaplanowane przedstawienie dla szerszej publiczności w swoim niesamowitym, mościckim lokum.

Odmienny stan świadomości
Widownię zorganizowaną na krawędzi scenicznego horyzontu zdarzeń dojmuje niepojęta czerń nicości, alienacji. W sercu rodzi się odwieczny strach przed anihilacją. Jaźń gęstnieje w ciemności i dopiero fenomen światła ze scenicznego reflektora budzi do życia pierwsze byty surowej scenografii. Zajęta świadomość widza już do końca spektaklu nie doświadcza własnej fizyczności, nawet dyskomfort nie klimatyzowanej sali staje się retrospektywnym niuansem innej rzeczywistości. Widz wiruje już w rytmie prawoskrętnej materii, trącany o struny wszechświata osiągając stan czystej percepcji.

Kontekstowe pokłady
Spektakl dzięki swojej pełnej powietrza fakturze zyskał sporo przestrzeni, (nie tyle interpretacyjnej, bo ta było cokolwiek przecież ukierunkowana ciążącym balastem światopoglądu reżysera) głównie estetycznej ze względu na ascetyzm wykorzystanych środków wyrazu, jak i literackiej, gdzie musiały pomieścić się trzy warstwy dzieła, do którego odwołał się Teatr Nie Teatr swoimi „Niewiernymi” (1629 Calderon, 1843 Słowacki, 1965 J.Grotowski i 2006 T. A. Żak.). Oszczędna formuła sprzyja wyrazistości przekazu. Głośno krzyczy wymowną alegorią siedemnastowiecznej sztuki Calderona, a wzbogacona publicystyką Fallaci i ostatecznie przefiltrowana Żakiem, angażuje się we współczesność, będąc otrzeźwiającym serum na polityczne profanum naszych korporacyjnych czasów! Na samą realizację teatralną nakładają się dokonania strukturalne Teatru Grotowskiego, który paradoksalnie, jednocześnie zawęził i poszerzył horyzont sceniczny proponując tzw. teatr ubogi ze swym ekstatycznym aktorstwem polegającym na ofiarnej, wykorzystującej wyostrzoną świadomość, grze aktora.

Żak – Książę Niezłomny
Twardoręki, ale nie twardogłowy dyktator, charyzmatyczny reżyser, scenograf i założyciel Teatru Nie Teraz jest człowiekiem o wielkiej wrażliwości, wyczulonym na drgania najwyższej częstotliwości, co pozwala mu na wczesne rozpoznawanie czyhających zagrożeń, na długo przed społeczną świadomością sposobiącego się zła. „Niewierni” mogli się pojawić w takiej formie i w tak wąskim, alternatywnym paśmie niszowej kultury, jak sądzę, dzięki nieustannie walczącemu z mainstreamową papką niby wysokiej kultury Tomaszowi A. Żakowi. Widać u niego zarówno fascynację, jak i potrzebę oddania hołdu wielkiemu teoretykowi teatru Jerzemu Grotowskiemu. Determinację i niezłomną wolę Żak przejawia od ponad 25 lat manifestując swymi inscenizacjami autorską czystość przekazu, niezależność twórczą i wreszcie szczerość emocjonalną. Jego zdaniem, teatr podobnie jak u Grotowskiego ma misję, jest narzędziem, które zmienia i widza, i aktora. Jest sacrum dokonującym przemiany. Widz wychodzi od Żaka z przewartościowanym moralnie wektorem postępowania i kontynuuje swój żywot już po innej trajektorii.

Nienaganne akt-ora-tor-stwo
Grają: Szymon Seretem, Karolina Kozioł, Joanna Myszka i Agnieszka Wąs. Młodzi aktorzy swym olbrzymim zaangażowaniem wpisują w role swoją transformację. Eksplorując własne wnętrze oprowadzają widza po zakamarkach człowieczego jestestwa. Wszyscy utalentowani, mający już niezły warsztat, potrafią zdominować swą sceniczną obecnością myśli widza, który zapatrzony i zasłuchany łatwo daje się wciągnąć w opowiadaną historię. Nie mnie, człowiekowi zbyt małej perspektywy, oceniać grę analizując detale, ale przyznam, że dałem się (u)wieść po odmieniających etycznie koleinach, jakże aktualnego dziś, dramatu.

Teraz Nie Teatr
Żak przyznaje, że uprawia teatr nieobojętny politycznie, jawny, z uczciwie określoną opcją. Jest ciągle obecną tubą publicystyczną, głosem z cię-żarem słów i spraw pilnych. Teatr Nie Teraz, nazwą swą odwołujący się do przeszłości, porusza tematy aktualne posługując się wielkim kalibrem. I choć to on wyplenia chwasty, uważany jest za powój wijący się niebezpiecznie na klombach oficjalnej zieleni miejskiej.

Demoralizacja demokracji i demonizacja Boga
Zniekształcone rozumienie tolerancji, która przecież jest tylko poszanowaniem odrębności z prawem do sprzeciwu, a nie akceptacją, zapoczątkowane w USA forowaniem mniej uzdolnionej mniejszości czarnoskórych Amerykanów, doprowadziło do zatwierdzonego urzędowym schematem wynaturzenia początkowej idei i wpisało się do stylu myślenia poprawności politycznej. Francja w latach 50/60-tych szablon powieliła ściągając do siebie tanią siłę roboczą, co dwie dekady później odcisnęło się piętnem eskalacji żądań potomków ekonomicznej emigracji. Doszło do zakłócenia równowagi politycznej, ponieważ politycy ugięli się pod pręgierzem bezpardonowego nacisku i poszli na daleko idące ustępstwa przyznając mniejszościom, notabene głównie arabskim, wiele swobód. Nastąpiła swoista demoralizacja ustroju. Dynamicznie obecna w polityce mniejszość coraz częściej wydziera większości przyzwalający mandat, co wypacza idee demokracji.

Śmierć cywilizacyjna Europy albo rehabilitacja diabła
Świetność zdaje się dobiegać końca, skoro Europa dokonuje na sobie samogwałtu odcinając własne korzenie z których wyrosła. Odżegnuje się tym samym od wielowiekowej tradycji chrześcijańskiej i jej uświęconych instytucji kościoła czy małżeństwa. Jednym sprytnym aktem negacji pominięto w katalogu spraw fundamentalnych UE religijne i związane z nim nierozłącznie kulturowe dziedzictwo wielkiej Europy. W zamian, chciałoby się rzec, pojawiło się wiele przywilejów dla wszelakich bardziej lub mniej wynaturzonych mniejszości, by wymienić usankcjonowany terroryzm, homoseksualizm czy masonizm, o pornografii nie wspominając. Czyż byłby to kres kultury chrześcijańskiej?

Postępowa Europa i lewacki ateizm
Europa umiera ponieważ traci równowagę. Wiatr historii znosi ją na zdeprawowaną lewą flankę dziejów. Tolerancja każe to dzielnie ścierpieć, ale rzeczywisty problem stanowią zapędy i pokusa ujednolicania społecznej tkanki Europejczyków. Zdewaluowana prawica ma także prawo do poszanowania jej aktywnej obecności. Stanowi gwarancje bezpieczeństwa i trwałości cywilizacji. Zresztą lewica jest taką samą przeciwwagą, w czasie gdy prawy ster trzyma kurs. Owe dążenia są jawnym przejawem ukrytego totalitaryzmu.

Konkluzje końcowe
Teatr Nie Teraz daje wiele gotowych odpowiedzi na zapętloną sk-rzeczywistość! Nie proponuje łatwych rozwiązań. Z pewnością nie są one akceptowalne dla wszystkich i nawet jeśli prezentuje racje mniejszościowe, trzeba je ścierpieć pozwalając na społeczną emisję. Czyż nie tego uczy nasza tolerancyjna demokracja? Dowodem na społeczne zapotrzebowanie jest przyjęcie jakie kilka tygodni temu zgotowali Teatrowi Nie Teraz Szwajcarzy, Niemcy i Francuzi udowadniając tym samym jak małym zaufaniem darzą swoich polityków!

Krzysztof Ziewacz

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Sat, December 21, 2024 14:16:57
IP          : 3.145.41.115
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html