Źródło: inTARnet.pl

   130 lat tarnowskiego gazownictwa    -   11/10/2007

Ten okrągły jubileusz (Tarnów jako jedno z pierwszych miast w Polsce zaczęło korzystać z gazu ziemnego) upływa w cieniu dwóch wydarzeń. Jednym z nich jest „prolog” XI Festiwalu Komedii „Talia” – sponsorem głównym jest tu PGNiG oraz wydzielone spółki: Karpacki Operator Systemu Dystrybucyjnego, Gaz System i ZRUG. W ten sposób w „Solskim” zagości cała krakowska „Piwnica pod Baranami”. Drugim wydarzeniem jest – w następstwie dyrektywy UE – rozdzielenie handlowej i technicznej dystrybucji gazem (osobne podmioty dysponować będą siecią przesyłową), tak, aby w przyszłości uwolnić rynek gazu, co skutkować będzie pojawieniem się konkurencji.

Posłuchaj wypowiedzi dyrektora Gazowni Tarnowskiej Edwarda Totonia i prezesa KOSD Bogdana Pastuszki :

Ogloszenie

130 Lat Tarnowskiego Gazownictwa - ciekawostki
1868 – Rada Miejska w Tarnowie, na czele z Burmistrzem Władysławem Bandrowskim podjęła uchwałę o budowie gazowni i podpisała umowę z Rudolfem Prinzheimem. Ten jednak, pod naciskiem silnego lobby naftowego, nie podjął budowy, za co płacił kary umowne. Gaz w Tarnowie mógł być używany w 10 lat po Krakowie. Stało się to dopiero 20 lat później. Warunków umowy, podpisanej z miastem w roku 1876 na 50 lat, dotrzymał dopiero Józef Wrzosek. Wybudował gazownię i zaczął dostarczać gaz na potrzeby oświetlenia ulic.

Pierwsze 15 lamp gazowych zapłonęło na głównej ulicy Tarnowa (prawdopodobnie Krakowskiej), tuż przed Świętami Bożego Narodzenia roku 1877. Datę tą należy uznać za początek historii tarnowskiego gazownictwa. Dotychczasowe starania i zabiegi przyniosły bowiem konkretny efekt.

Kolejnym właścicielem gazowni został Hubert Skrzypiec, który odkupił ją od Józefa Wrzoska i rozbudował. Gaz zaczął być używany do gotowania potraw, a nawet do prasowania i maglowania bielizny, o czym świadczą liczne reklamy w miejscowej prasie.

W 1909 roku miasto kupiło gazownię za ponad pół miliona koron. Odtąd, aż do roku 1967 funkcjonuje ona jako Gazownia Miejska. Pierwszym dyrektorem Gazowni Miejskiej był inż. Zwisłowicki, a po nim od roku 1914 Romuald Wowkonowicz, niezwykle zasłużony dla jej rozwoju, późniejszy dyrektor Fabryki Związków Azotowych w Mościcach.

Tarnów jako jedno z pierwszych miast w Polsce (po Lwowie, Borysławiu i Jaśle) zaczął korzystać z gazu ziemnego. Stało się to w roku 1934, kiedy władze miejskie podpisały umowę z lwowskim „Polminem”. Gazownia Miejska została podłączona do wybudowanego rok wcześniej 76-kilometrowego gazociągu z kopalni gazu Roztoki do FZA w Mościcach. Gazownia zaczęła ograniczać produkcję tzw. gazu miejskiego z węgla i a powoli przechodzić na gaz ziemny. Warto przypomnieć iż Kraków otrzymał gaz ziemny, właśnie z Tarnowa, dopiero w roku 1942.

W czasie wojny zginęło kilku pracowników gazowni. Ci którzy pozostali uratowali najpotrzebniejsze maszyny i urządzenia przed wywózką do Niemiec. Dzięki temu gazownia mogła podjąć normalną pracę w kilka miesięcy po wyzwoleniu Tarnowa.

W sierpniu 1945 roku z Jasła do Tarnowa (na ul. Marcina 2, obecna J. Dąbrowskiego), przeprowadza się Sektor Gazowo-Gazolinowy dając początek funkcjonowania w mieście okręgu gazowniczego.

W latach 1945-67 Tarnów pełni rolę „stolicy” polskiego gazownictwa. Kierownictwo i pracownicy PP „Gaz Ziemny”, KZG, TOZG rozbudowują system przesyłowy gazu w kierunku Śląska i Warszawy i gazyfikują szereg miejscowości.

W roku 1946 na temat budowy gazociągu z Roztok do Mościc ukazała się jedyna jak dotąd „gazownicza” powieść. Nosi tytuł „Rurociąg do Mościc”. Napisał ją i wydał w niemieckim Ludwigsburgu, jeden z budowniczych Edward Cygan. Opisuje w niej perypetie przy budowie gazociągu w okolicach Pilzna.

W roku 1954, z inicjatywy naczelnego inżyniera TOZG Władysława Kołodzieja powstał pierwszy podziemny magazyn gazy (drugi w świecie), w wyeksploatowanej kopalni w Roztokach. Było to pionierskie przedsięwzięcie.

W 1967 roku Gazownia Miejska traci samodzielność. W związku z reformą gazownictwa zostaje włączona do okręgu gazowniczego i zaczyna pełnić funkcję rozdzieleni gazu także dla terenu powiatu tarnowskiego i dąbrowskiego.

W roku 1971 tarnowscy gazownicy budują pierwszy w Polsce gazociąg z tworzywa sztucznego. Odcinek ten położono eksperymentalnie przy ul. Cegielnianej w Tarnowie. W kolejnych latach gazociągi z tworzyw sztucznych zaczęły wypierać stalowe, ponieważ są bezpieczniejsze w eksploatacji, trwalsze oraz szybciej i łatwiej je układać. Dzięki temu na terenie miasta i regionu nastąpiła burzliwa rozbudowa sieci gazowej. W efekcie, obecnie region tarnowski jest zgazyfikowany w 99%.

Fachowcy zatrudnieni w tarnowskim gazownictwie wprowadzili do techniki i technologii gazowniczej w latach 80-tych i 90-tych szereg pionierskich rozwiązań. Zaliczyć do nich trzeba m.in. dywanową kontrolę szczelności sieci gazowej przy użyciu specjalnych samochodów, pokonywanie przeszkód terenowych przy budowie gazociągów za pomocą tzw. przewiertów horyzontalnych, wykonywanie przyłączy do czynnych gazociągów metodą, wprowadzenie telemetrii czy budowa stacji tankowania sprężonego gazu ziemnego CNG do pojazdów.

W 2000 roku nastąpiła kolejna restrukturyzacja polskiego gazownictwa. Karpacki Okręgowy Zakład Gazownictwa podzielono na zajmujące się dystrybucją 8 zakładów gazowniczych w tym Karpacki Zakład Gazowniczy w Tarnowie oraz nadzorujący przesył gazu – Regionalny Oddział Przesyłu w Tarnowie.

Kolejna reorganizacja doprowadziła w 2003 roku do powstania Karpackiej Spółki Gazownictwa w skład której wszedł (obok innych siedmiu) Zakład Gazowniczy w Tarnowie. Rok później na bazie ROP powstał GAZ System – krajowy operator systemu przesyłowego gazu ziemnego, jednoosobowa spółka skarbu państwa, zarządzająca siecią gazociągów przesyłowych o długości około 14 tys. km. W minionym roku obrotowym spółka przesłała 14,3 mld metrów sześciennych gazu ziemnego. Wartość majątku przesyłowego będącego własnością GAZ-SYSTEM S.A. wynosi obecnie ponad 2 mld złotych. Tarnowski oddział spółki jest jednym z sześciu oddziałów odpowiadających za transport gazu i eksploatację infrastruktury przesyłowej na terenie całego kraju. Oddział w Tarnowie zarządza siecią gazociągów wysokiego ciśnienia o długości około 3,6 tys. km. Obszar działania obejmuje województwa: lubelskie, małopolskie, podkarpackie i świetokrzyskie. Na terenie Oddziału w Tarnowie pracuje 7 tłoczni i ponad 340 stacji gazowych. Oddział zatrudnia ponad 640 pracowników.

Obecne przekształcenia:

PGNiG SA dokonała wydzielenia prawnego sześciu Operatorów Systemu Dystrybucyjnego. Taki obowiązek nakłada Dyrektywa Unii Europejskiej (2003/55/EC) oraz znowelizowane Prawo Energetyczne. PGNiG jest zobowiązane dokonać rozdziału handlu i dystrybucji gazu od 1 lipca 2007 roku.
Wprowadzane zmiany polegają na zintegrowaniu działalności obrotu hurtowego i detalicznego w PGNiG oraz przekształceniu spółek gazownictwa w operatorów systemów dystrybucyjnych. W związku z tym detaliczny obrót gazem oraz obsługa klientów na terenie całego kraju zostaną przeniesione ze spółek gazownictwa do PGNiG. W ten sposób PGNiG oprócz działalności wydobywczej i magazynowej prowadzić będzie także całość działalności handlowej (obrót hurtowy i detaliczny) poprzez Oddział Handlowy. W Oddziale tym skupiona będzie działalność handlowa, w tym m.in. marketing, sprzedaż gazu, obsługa klientów oraz bilansowanie handlowe gazu.
Natomiast techniczna dystrybucja gazu realizowana będzie przez spółki gazownictwa, które przekształcone zostaną w Operatorów Systemu Dystrybucyjnego (OSD). OSD funkcjonować będą samodzielnie, zgodnie z wymogami niezależności przewidzianymi przez zapisy Dyrektywy 2003/55/EC oraz Prawa energetycznego. Zasada niezależności OSD dotyczy zarówno Kierownictwa OSD (niezależność w podejmowaniu decyzji) jak i pracowników OSD (brak faworyzowania bądź dyskryminacji jakichkolwiek spółek obrotu na rynku unijnym). Takie określenie niezależności osób odpowiedzialnych za zarządzanie OSD oraz samej spółki OSD oznacza, iż PGNiG nie może wkraczać w operacyjne podejmowanie decyzji przez OSD.

Proces przekształceń realizowany był w trzech etapach. W pierwszym nastąpiło pełne organizacyjne rozdzielenie działalności. Utworzono sześć Oddziałów Obrotu w ramach dotychczasowych Spółek Gazownictwa (po jednym w każdej), w skład których weszły odpowiednio 23 Gazownie zajmujące się obrotem.
W drugim etapie nastąpił podział Spółek Gazownictwa i przeniesienie sześciu Oddziałów Obrotu z każdej Spółki Gazownictwa do odrębnej Spółki Tymczasowej. W trzecim etapie nastąpiła integracja Spółek Tymczasowych z PGNiG (1 października), przy zachowaniu zasady podporządkowania 23 Gazowni jednemu utworzonemu w Warszawie Oddziałowi Handlowemu PGNiG.

Zdaniem specjalistów w średnim i długim okresie realizowane przekształcenia pozwolą obniżyć koszty działalności handlowej, poprawić płynność finansową oraz zwiększyć możliwości inwestycyjne. Wszystkie te czynniki mają wpłynąć na poprawę pozycji konkurencyjnej PGNiG na rynku obrotu gazem.
Zakłada się, że projektowane przekształcenia będą jak najmniej odczuwalne przez klientów obsługiwanych dotychczas przez spółki gazownictwa oraz bezpośrednio przez PGNiG. Ponadto, w możliwie krótkim okresie przeprowadzone zmiany doprowadzą do ujednolicenia polityki taryfowej i handlowej oraz ujednolicenia procedur obsługi klientów.

Być może za kilka lat gazowy rynek i rynek energetyczny w ogóle funkcjonować będzie w naszym kraju na zasadach rzeczywistej, wolnej konkurencji, nie zaś państwowych monopoli – co zawsze wpływa korzystnie na jakość usług oraz ceny. Inną sprawą jest dywersyfikacja dostaw – obecnie ponad 90% importowanego gazu pochodzi z mało stabilnego politycznie i gospodarczo wschodu. W związku z tym zapytaliśmy dyrektora Gazowni Tarnowskiej Edwarda Totonia oraz prezesa zarządu Bogdana Pastuszkę, czy dokonane rozdzielenie w ramach PGNiG i dotychczasowej KSG, które ma jedynie charakter organizacyjny, nie zaś prawny, nie jest rozdzieleniem wirtualnym, nie prowadzącym tak naprawdę do uwolnienia rynku? Z drugiej strony rzecz biorąc – czy nie pociągnie za sobą wzrostu kosztów administracyjnych? Czy w najbliższym czasie powinniśmy spodziewać się podwyżek cen gazu?

M. Poświatowski

Foto: konferencja prasowa w dawnej KSG, 10 października

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Sat, November 23, 2024 02:10:23
IP          : 18.219.25.226
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html